2020

Στρώσετε μπροστά του τα χαλιά να γίνει ο δρόμος κόκκινος

Εγκατάσταση μεταβλητών διαστάσεων, εκτύπωση σε φωτογραφικό χαρτί, χάραγμα πάνω σε laminate, αρχειακά τεκμήρια

  • Από την έκθεση Θεωρήματα ΙΙ / Περί Ιστορίας, ΕΜΣΤ, ΑΘΗΝΑ
  • Διοργάνωση: aica hellas

 

Η εικαστικός Μαρία Ανδρομάχη Χατζηνικολάου, για χρόνια εμπνεόμενη από τη σύγχρονη Ιστορία, δημιουργεί περιβάλλοντα που οδηγούν τον θεατή σε προβληματισμούς και ερμηνείες του παρελθόντος που εκβάλλει στο παρόν, κάνοντας την Ιστορία δημόσια και προσιτή στον σύγχρονο άνθρωπο.

Στο εν λόγω έργο της έκθεσης, με μια υπαινικτική αναφορά στο κόκκινο χαλί και τη χρήση του, το συνδέει με την ύβρη και την κατάχρηση εξουσίας. 

Στις αρχέγονες κοινωνίες ο βασιλιάς ήταν θεϊκό πρόσωπο και δεν επιτρεπόταν να πατήσει τη γη για να μη μολυνθεί. Η γη, ως μητέρα των θνητών υπάρξεων, θα μπορούσε να μολύνει το θεϊκό, το μη γήινο.

Η πρώτη αναφορά για κόκκινο χαλί γίνεται στην αρχαία τραγωδία «Αγαμέμνων», την πρώτη της τριλογίας «Ορέστεια» του Αισχύλου, το 458 π.Χ.  Η Κλυταιμνήστρα δίνει εντολή «να στρώσετε μπροστά του τα χαλιά να γίνει ο δρόμος κόκκινος», οδηγώντας τον Αγαμέμνονα στο σπίτι του, μετά τη νικηφόρα επιστροφή του από την Τροία. Ο ίδιος, παρόλο που καταλαβαίνει την ύβρη που διαπράττει προς τους θεούς με την πράξη αυτή, βαδίζει στα κόκκινα χαλιά, που αποτελούν τον προθάλαμο του αιματηρού του τέλους.

Μέσα στη διάρκεια της δικτατορίας, ο Γιάννης Ρίτσος γράφει για τον Αγαμέμνονα στην  ποιητική και φιλοσοφική του Τέταρτη διάσταση, όπου παρουσιάζει τον ήρωα να σηκώνει το βάρος της εξουσίας και να λυγίζει από τις λανθασμένες του επιλογές. Ο ίδιος τίθεται σε υπαρξιακό προβληματισμό για τη ζωή και το έργο του ως Βασιλιάς, αποδομεί την αίγλη της μυθικής του κληρονομιάς και γίνεται θνητός και φθαρτός.

Η διαφθορά και η υποκρισία της εξουσίας είναι συνυφασμένες  με τον απολογισμό της ζωής πριν τον θάνατο. Ως γνωστόν, η εξουσία πατάει επί πτωμάτων για να ανελιχθεί και αφήνει πίσω της κουφάρια ιδεών, ατελέσφορους κοινωνικούς αγώνες, κοινωνικές ανισότητες, αδικίες. Σπάνια η εξουσία ανυψώνει τον άνθρωπο, που είναι φθαρτός και πεπερασμένος.

Στο έργο της, η καλλιτέχνης αξιοποίησε, ένα φωτογραφικό αρχείο του Σιδηροδρομικού Σταθμού Βόλου, που αφορά την επίσκεψη του βασιλιά Γεώργιου Β΄ στη Θεσσαλία και ειδικά στη Μαγνησία, στις 7 Μαΐου 1938, που πλαισιώθηκε από μεγάλες, πανηγυρικές εκδηλώσεις. Χρησιμοποίησε επίσης αρχειακό υλικό από τον τοπικό Τύπο της εποχής, που παρουσιάζει όλες τις προετοιμασίες για τη μεγαλοπρεπή υποδοχή του ηγέτη.

Η καλλιτέχνης επιλέγει να σχολιάσει την εξουσία, μέσα από μία επιδαπέδια εγκατάσταση, ενώ παράλληλα παρουσιάζει το αρχειακό υλικό σχολιασμένο και δομημένο μέσα από τη ματιά της δημιουργού.