2004

Αστικά Επίπεδα / Urban Layers, Athens, Greece
in situ οπτικοακουστική εγκατάσταση στα δύο επίπεδα της στοάς Δραγατσανίου 6 / Αθήνα
με την συμμετοχή των μουσικών Susan Norton βιολοντσέλο και Sergio Nastaza βιολί της καμεράτα του μεγάρου μουσικής Αθηνών, και την άδεια της γ΄ Εφορείας Προϊστορικών και κλασσικών αρχαιοτήτων Αθηνών.

(Ατομικό project, έρευνα, επιτόπιος σχεδιασμός, διοργάνωση)
Επιμελήτρια έκθεσης Καταγά Μαργαρίτα, 

χορηγός Cosmote

Personal project, research, in situ design and installation. Audio-visual installation including live music (Susan Norton, cello and Sergio Nastaza, violin from the Camerata Orchestra) and live video bringing the presence of an archaeological site in the foundation of an urban building to the surface directly (sound) and indirectly (image).

Στη σύγχρονη πόλη οι χώροι αλλάζουν, απομονώνονται, κατοικούνται, καταστρέφονται, ανακαινίζονται,αναδομούνται. Η καλλιτέχνης Μαρία – Ανδρομάχη Χατζηνικολάου δίνει το στίγμα ενός χώρου στο κέντρο της Αθήνας. Καταγράφει τα αστικά επίπεδα μιας εμπορικής στοάς του '60, εισβάλλοντας στο εσωτερικό της.
Ο ρόλος του καλλιτέχνη στο σύγχρονο αστικό πλαίσιο μπορεί να χαρακτηριστεί πλέον διττός. Ο -κατά τον ποιητή Charles Baudelaire- περιηγητής (flaneur) στην βιομηχανική πόλη του 19ου αιώνα, ο οποίος περιπλανάται και παρατηρεί την εξέλιξή της για να καταγράψει τον “ηρωισμό” της, έχει λάβει σήμερα ενεργητική μορφή, τη μορφή του παρατηρητή – συμμέτοχου. Ο καλλιτέχνης καλείται να εγγράψει και να καταγράψει τους κώδικες επικοινωνίας τς αστικής ζωής και προκαλείται να επέμβει στα κοινότυπα φαινόμενά της. 
Η Μ.Α. Χατζηνικολάου αναλαμβάνει σήμερα την πρόκληση να συμμετάσχει στα φαινόμενα που ορίζουν και χαρακτηρίζουν ένα δημόσιο οικοδόμημα της πόλης και εξετάζει τα επίπεδά του, παρεμβαίνοντας νοηματικά στην αντίληψη των ανθρώπων που κινούνται μέσα και γύρω από αυτό.
Σύμφωνα με το θεωρητικό Edward S. Casey “δημόσιος χώρος” είναι “το κοινωνικό παρασκεύασμα που συνδέεται άμεσα με την κοινωνική κατασκευή της  ταυτότητας”. Ο χώρος ορίζεται μόνο μέσα από την άμεση παρουσία του σώματος και την ιστορία της παρουσίας αυτής.
Στα δύο επίπεδα της στοάς Δραγατσανίου 6, η Μ.Α. Χατζηνικολάου επεξεργάζεται και διαμορφώνει την εμπειρία του περαστικού, του θεατή, του κατοίκου της πόλης. Το έργο είναι η ίδια μας η παρουσία στο χώρο. Και στο πλαίσιο που περιβάλλει κάθε εμφανές, ετερογενές στοιχείο λειτουργεί ως μεταφορά. Τα αποσπασματικά μέρη των αρχαίων τειχών των Αθηνών, τα εγκαταλελειμμένα μαγαζιά, οι βιτρίνες των καταστημάτων στο ανώτερο επίπεδο, η μουσική αναλογία και τέλος ο τηλεοπτικός χώρος, ο χώρος όπου αναμεταδίδεται ο πραγματικός χρόνος μέσα από κάμερες παρακολούθησης, λειτουργούν ως μεταφορικά στοιχεία. Η μεταφορά καθυστερεί το χρονικό αποτέλεσμα της αλυσίδας των γεγονότων για να αναδείξει το α-χρονικό ιδίωμα των αστικών επιπέδων της πόλης.
Η συμμετοχή του κοινού στο έργο, η χρήση πολυμέσων, η συνύπαρξη λόγου, ήχου, μουσικής και εικόνας στο ευρύτερο περιβάλλον είναι στοιχεία που προκύπτουν σε δράσεις από την εποχή του ντανταϊσμού μέχρι σήμερα.
Στο έργο της Μ.Α. Χατζηνικολάου αν υποτεθεί ότι ενυπάρχει το στοιχείο της δράσης, η αυτοαναφορικότητα προκύπτει τελικά από την απουσία της ίδιας από το έργο τη στιγμή που πραγματώνεται.
Η δράση είναι αυτοτελής, για δύο μόνο ώρες καταγράφεται σε πραγματικό και σε εννοιολογικό επίπεδο η επιτόπια λειτουργία και χρήση του αστικού αυτού σημείου, για να επιστρέψει μετά, για άλλη μία φορά στους καθημερινούς του ρυθμούς.   

                                                         Μαργαρίτα Καταγά (Ιστορικός Τέχνης)